Anthony Riches, Honor patrycjusza

Jako historyk zajmowałem się średniowieczem i pewnie właśnie dlatego nie przepadam za powieściami osadzonymi w tym okresie (oczywiście są wyjątki). Lubię natomiast literaturę w realiach starożytnych, zwłaszcza antycznych. Niestety, nie tylko ja lubię. Dlaczego „niestety”? Bo popularność sprawia, że tłucze się masowo chałowate książki, których akcja niby jest osadzona w starożytnym imperium rzymskim.

Takową jest właśnie Honor patrycjusza. Nie jest to powieść historyczna, tylko jakiś mikst – bohaterowie rodem z XXI wieku osadzeni w rzeczywistości z grubsza przypominającej wiek II. To nie są ludzie antyku – myślą i zachowują się jakby żyli w naszych czasach. Przecież starożytność, średniowiecze to czas wszechobecnej religii, zabobonów itp. Tu w ogóle tego nie ma. Bohaterowie to racjonaliści z XXI wieku.

Mało tego, to już wkład tłumaczki, owi bohaterowie do przełożonych zwracają się per „Sir”, a w ogóle są „dżentelmenami”. Tak, starożytni Rzymianie w polskojęzycznej książce używają anglicyzmów. Rozumiem, że w wersji oryginalnej – anglojęzycznej – tak jest. Ale dlaczego w polskiej? Dlaczego zamiast „Sir” nie używają polskiego „pan” lub łacińskiego „dominus”?

Dalej: owi „dżentelmeni” zajadają się... kukurydzą! Tak, tak – w II wieku naszej ery wcinają zboże, które do Europy przywieziono na przełomie XV i XVI wieku. W pierwszym momencie pomyślałem, że znowu nawaliła tłumaczka, a autor pisał o jakimś innym zbożu. Ale nie, kawałek dalej rzymscy „dżentelmeni” rąbią „kolby kukurydzy” – nie znam innego zboża z kolbami.

Przeciwnikiem rzymskich „dżentelmenów” są „niebieskonosi”. Niebieskonosi? Akurat Rzymianie mieli swoje określenie na mieszkańców północnej części Wielkiej Brytanii – początkowo zwali ich Kaledonami, a właśnie mniej więcej w okresie panowania Kommodusa wchodzi w użycie nazwa Piktowie (czyli Pomalowani).

Dobra, starczy znęcania się. Czy książka – pomijając historyczne durnoty – broni się od strony literackiej? Niespecjalnie. Mamy prostą, jednowątkową opowiastkę, napisaną w stylu z poradnika „Jak napisać bestseller, jeśli talentu ci brakuje”. Riches kurczowo trzyma się owych zasad – odpowiednie proporcje dialogu i opisu, w odpowiednim miejscu pojawia się wątek romansowy, jest oczywiście rodzinna tajemnica.

Co do dialogów, to są nienajlepsze – żołnierze przemawiają do siebie w stylu członków kółka literackiego. Próbka (szef kohorty do żołnierzy przed bitwą):

– Bracia, nie mamy czasu na pogawędki motywacyjne czy nawoływanie do bohaterstwa. Mówiąc wprost, ruszamy do walki i choć pewnie zginiemy, zyskamy nieco czasu dla innych legionów, tak by zdążyły zaskoczyć tych niebieskonosych bękartów od tyłu i ręcznie im przetłumaczyć, o co chodzi.

Tak właśnie sobie przemawiają przez całą książkę. Od czasu do czasu autor najwyraźniej miał refleksję: „Kurde, żołdacy tak nie mówią” – wtedy dodawał wyzwisko (łotry, bękarty) lub łagodny wulgaryzm (gówno).

Bohaterowie (poza czarnym charakterem oczywiście) są mądrzy i sympatyczni. A nawet jeśli początkowo nie są, to tacy stają się pod wpływem trenera rozwoju osobistego... tfu – głównego bohatera. Bo tenże jest wręcz geniuszem zarządzania zasobami ludzkimi. Poza tym wszyscy sprawiają wrażenie sporządzonych w technice 2D – płascy, zbudowani za pomocą kilku krech.

Ogólnie rzecz biorąc czyta się to lekko, ale czy warto brać do ręki? Moim zdaniem nie – wychodzi tyle lepszych książek, że szkoda czasu. Mam wrażenie, że za kilkanaście/kilkadziesiąt lat takie szablonowe opowiastki będę pisać programy komputerowe.

Jeszcze taka refleksja – jak łatwo w Polsce wyprodukować bestseller. Większość internetowych reckarzy, jeśli dostanie gratisową książkę od wydawcy, czuje się zobowiązanych by ją pochwalić. Właśnie jeśli chodzi o Honor patrycjusza znalazłem sporo opinii, z których wynikało, że ich autorzy doznali wielokrotnego orgazmu przy czytaniu. Taaa... No, niektórym niewiele do szczęścia potrzeba. Osobiście mam taką zasadę, że w ogóle nie kieruję się opiniami reckarzy jeśli pod recką jest dopisek „Dziękuję wydawcy za gratisowy egzemplarz”. Oczywiście nie każdy się tym chwali, ale jeśli na blogu z pochwalną recką widzę np. konkurs, w którym można tę samą książkę wygrać – to chyba też wiadomo o co chodzi.

PS

Dopisek w prawym, dolnym narożniku okładki: Bestsellerowa powieść znanego autora o spisku na życie cezara - wprowadza w błąd. W powieści nie ma nic o spisku na życie cezara. Nie mam pojęcia po co takie głupoty nasmarowali...

Ocena: 4/10.

A. Riches, Honor patrycjusza, tłum. U. Ruzik-Kulińska, wydawnictwo Bellona, Warszawa 2012, stron: 432.

Zob. też:

Ewa Nowacka, Heliogabal, wnuk Mezy.

John Maddox Roberts, Operacja Marka Scypiona.

Sezrobiłem facebooka, można sepolubiać:

Seczytam na fejsie.

Seczytam na Instagramie