Jarosław Dobrowolski, Dziwny Zachód

Moja sympatia do gatunków west fantasy i weird west jest znana (linkownia na dole), niestety, tym razem nawet to nie pomogło. Dziwny Zachód to słaba powieść przez pierdołowatość.

Ta książka de jure nie jest self publishingiem, ale de facto jest [tu jednak odeślę do sprostowania] – jak dwóch self publisherów założy wydawnictwo (w spółce z promotorką subkultury gotyckiej i motywu wampiryzmu), żeby wydawać własne książki, to dla mnie nadal jest self publishing (nawet jeśli cel wydawnictwa określą tyleż szumnie, co bezsensownie, jako: Wprowadzając fantastykę z powrotem do mainstreamu; fantastyki nie trzeba wprowadzać do mainstreamu – a o co chodzi z tym z powrotem, to już w ogóle nie ogarniam – bo ona tam jest od dawna; jest Sapkowski, Tokarczuk, Rak itd.). I zakładanie takiego wydawnictwa nie jest, moim zdaniem, mądrym posunięciem. Dlaczego? Bo gdybym był wydawcą, to być może przyjąłbym książkę Dobrowolskiego do druku, ale najpierw wysłał dobremu redaktorowi z adnotacją: „Nie szczyp się, tnij ostro”. A kto miał to zrobić w tym przypadku?

Acz lektura Dziwnego Zachodu zaczęła się całkiem nieźle, na tyle nieźle, że podążyłem do Empiku, żeby sprawdzić czy autor coś tam jeszcze z tego świata popełnił. Okazało się, że popełnił dwa opowiadanka (dwadzieścia i czterdzieści stron) wydane w ebookach:

No i wrzuciłem to do koszyka. Po dwóch godzinach wszedłem znowu do Empiku i z koszyka wywaliłem.

Dobrowolski ogólnie radzi sobie tam, gdzie mamy obyczajówkę. Ale kiedy wchodzi element fantastyczny – wykłada się jak Charlie Chaplin na skórce od banana. Przez swoją pierdołowatość, zamiast zdynamizować tekst w tym momencie, on zamula. Do tego po każdym wydarzeniu z magią w tle, bohaterowie siedzą i ględząc rozbierają je na czynniki pierwsze.

Sam system magii w ogóle mało ciekawy, kolejna forma wampiryzmu – niemal identyczna, jak w Trylogii Magistrów Celii Friedman, tyle że Friedman pisać umie, a Dobrowolski niekoniecznie.

I im dalej w prerię, tym bardziej pierdołowatość postępuje. Przykładowo: jazda pociągiem. W ogóle was interesuje, kto dorzuca węgiel do pieca? No mnie też nie. A Dobrowolski czuje się przymus poinformowania mnie o tym kilka razy. Najpierw czytamy, że ciuchcia napędzana jest węglem i kto został palaczem, po chwili znowu: Stalowy gigant, zasilany węglem dorzucanym przez sierżanta Cartera... No bo może za pierwszym razem nie zanotowaliśmy tej nieistotnej informacji, to trzeba nam utrwalać do skutku. To nie jest jedyny przypadek absurdalnej pierdołowatości. Co ciekawe, zdarzają się jednak niezłe opisy, choć raczej w pierwszej połowie powieści i prozaicznych czynności (np. pracy kowala).

Jednak nawet te przyzwoite fragmenty z czasem robią się monotonne. Dobrowolski próbuje budować klimat grimdarkowaty równie umiejętnie, jak Gołkowski (czyli nieumiejętnie), o np. ludzie są grubi, szczerbaci i przełykają flegmę.

Dialogi słabe – znowu pierdołowatość: bohaterowie muszą nam tłumaczyć każdą rzecz, nawet zupełnie oczywistą lub nieistotną, jakby czytelnik był idiotą niezdolnym do ogarnięcia fabuły bez łopatologii. Momentami Dobrowolski próbuje żartować, ale spuśćmy zasłonę miłosierdzia na te próby.

Tak mnie umęczyła ta książka, że rzuciłem ją w kąt tuż przed finałem – tak, do mety było już niedaleko, ale lektura stawała się coraz cięższa, więc bez żalu pożegnałem się z prozą Dobrowolskiego. Nawet mnie nie interesuje, jak to się skończyło, chociaż mogę przewidzieć, bo w końcu to nie jest produkt wyrafinowany i zaskakujący. Zakładam (Ci, którzy dobrnęli do końca mogą skorygować), że na końcu mamy walkę magów, wypełzające potwory rodem z Lovecrafta, pif-paf, sru, jebut, zło przegrywa – finał otwarty dający pole do kontynuacji (po którą, oczywiście, nie sięgnę).

Brak profesjonalnego wydawcy (redaktor, korektor) skutkuje wieloma bykami. Już pomijam interpunkcję, ale mamy pleonazmy (np. korpulentne młode damy o obfitych kształtach; definicja słowa „korpulentny” – „gruby, dobrze zbudowany, z nadwagą”, czyli korpulentność i obfite kształty to synonimy, korpulentny o obfitych kształtach to masło maślane), mamy też rzeczywistość posiadającą zapachy. Do tego jeden z bohaterów Chciał (...) spotkać rdzennych Amerykanów. Naprawdę: nie Indian, nie czerwonoskórych, tylko rdzennych Amerykanów. Bohater w XIX wieku jedzie politpoprawną nowomową z wieku XXI. Prorok jaki cy cuś? To proponuję w dodruku zamienić na jeszcze bardziej politpoprawne: osoby rdzennoamerykańskie.

A tu w skrócie moje wrażenia spisane na gorąco, podczas czytania:

Około strony 80 – całkiem przyzwoicie napisane.

Około strony 200 – takie se, ale autor ma potencjał.

Około strony 300 – daleka droga przed autorem, ale chociaż obrał właściwy kierunek.

Około strony 400 – odwołuję powyższe, tu nie ma potencjału; to jest pierdoła.

No może trochę przesadziłem, bo Dobrowolski ma potencjał na bycie autorem literatury rozrywkowej ze średniej półki. Ale do tego potrzebuje bardzo dobrego redaktora.

Dziwny Zachód odradzam. jeśli macie ochotę na west fantasy czy weird west – polecam Rusnaka (linkownia).

OCENA: 4/10.

J. Dobrowolski, Dziwny Zachód, inicjatywa wydawnicza Sinister Project, Warszawa 2023, stron: 510.

Zob. też:

Marcin Rusnak, Diabły z Saints.

Ksiądz (2011).

Celia S. Friedman, Uczta dusz.

Michał Gołkowski, Komornik.

Sezrobiłem facebooka, można sepolubiać:

Seczytam na fejsie.

Seczytam na Instagramie.