Grzegorz Wielgus, Wilki

Od jakiegoś czasu mam zajawkę na kryminały, co jest o tyle dziwne, że po pierwsze, normalnie raczej ich nie czytuję, po drugie, wśród tych nielicznych, które wziąłem do ręki, niewiele nazwałbym dobrą literaturą. No ale skoro spodobało mi się fantasy Wielgusa, skoro mam zajawkę na kryminały – to czemu nie kryminał Wielgusa?

Nie jestem zachwycony, choć nie odrzuciło mnie, doczytałem do końca. A czemu nie jestem zachwycony? To szereg czynników, począwszy od dość słabych bohaterów, bo jednak natrętne przypominanie nam, że główny zażywa tabakę jakoś nie tworzy głębi.

Mało wiarygodne jest dla mnie powiązanie tej opowieści z ludowymi podaniami sprzed setek lat. Dlaczego? Rzecz bardzo prosta. Akcja toczy się w okolicy miasteczka Lądek-Zdrój; to Dolny Śląsk, ziemie do lat czterdziestych XX wieku zamieszkałe przez Niemców. Po II wojnie zostali w komplecie wyrzuceni, a ich miejsce zajęli Polacy (wysiedleni z kolei z dawnych kresów wschodnich, które odebrała nam Sowiecka Rosja). Naprawdę po całkowitej wymianie ludności jakieś istotne znaczenie dla nowych mieszkańców mają stare podania? No nie jest to dla mnie wiarygodne.

Brak wiarygodności pogłębiają w moich oczach wstawki, od których autor zaczyna rozdziały. To cytaty z jakiejś fikcyjnej kroniki z XVII wieku. Tylko to nie jest język barokowy, to język z XXI wieku lekko i nieudolnie stylizowany na staropolszczyznę (oryginał niby jest łaciński, więc stylizacja we współczesnym „przekładzie” zupełnie niezrozumiała; a do tego mamy słowa, które w tym znaczeniu nie istniały w XVII wieku, np. kreatura – owszem, słowo to znane jest polszczyźnie od dawna, ale wydźwięk pejoratywny jest stosunkowo świeżej daty). Nie bez podstaw mówimy „barokowy język” – to długie, wręcz „zakręcone” zdania pełne różnych ozdobników, aluzji, metafor, porównań itd. Ot przerost formy nad treścią. A te wstawki Wielgusa proste jak budowa cepa. I to też nie jest dla mnie wiarygodne.

Nie podobało mi się również ideolo, bo jest typowo bambistowska niechęć do myśliwych i tani antyklerykalizm.

Średnio na jeża – co nie znaczy, że jakoś tragicznie – jest także w warstwie językowej. Jest chropowato, miejscami muląco, czasami nawet niepoprawnie. Dam przykład, dotyczy ludzi:

Odpoczynek na łonie natury musiał obowiązkowo posiadać dostęp do wi-fi, telewizora oraz podawanych w kuchni posiłków.

Naprawdę odpoczynek musiał coś „posiadać”? Raz, że jest to bełkotliwe, dwa – błędne użycie słowa „posiadać”, trzy – „oraz” („oraz” używamy wyłącznie po to, żeby uniknąć niepotrzebnych powtórzeń „i”). Ja bym napisał tak: Odpoczywając na łonie natury, obowiązkowo musieli mieć dostęp do wi-fi, telewizora i podawanych w kuchni posiłków. Takich kwiatków jest więcej. I to było dla mnie dużym zaskoczeniem, bo przypomnę co napisałem o innej powieści Wielgusa: Zdania dopieszczone, doszlifowane na maks. A tu jakbym czytał powieść napisaną przez kogoś zupełnie innego…

Intryga kryminalna ujdzie, choć nie zachwyca. Motywy sprawcy dla mnie wysoce dziwaczne.

Podsumowując. Można przeczytać, ale to nic specjalnego, ot przeciętny kryminał. Dużo słabszy od fantastyki Wielgusa. Mam wrażenie, że fantastykę pisze, bo lubi, bo ma ambicję stworzyć coś naprawdę dobrego. A kryminały? Kasa, misiu, kasa – rachunki same się nie opłacą.

OCENA: 5/10.

G. Wielgus, Wilki, wydawnictwo Initium, Kraków 2024, stron: 384.

Inne tego autora:

Grzegorz Wielgus, Pieśń pustyni.

Zob. też:

Roman Konik, Wstęga Möbiusa.

 Graham Masterton, Białe kości.

Sezrobiłem facebooka, można sepolubiać:

Seczytam na fejsie.

Seczytam na Instagramie.