Katarzyna Berenika Miszczuk, Szeptucha

Moim zdaniem, najbardziej kupiastą odmianą fantasy jest paranormal romance. Niewiele mu ustępuje slavic fantasy, w którym dłubie masa grafomanów (bo jest popularne, a grafoman chce być popularny) oraz rozmaitych neopogan i turbosłowian, którzy niekoniecznie mają coś do powiedzenia, ale „muszą” podzielić się ze światem swoimi mądrościami.

Szeptucha to zarazem paranormal romance i slavic fantasy. Milusio, co? Ale przeczytałem. Do końca. Widzicie, jaki ze mnie twardziel? A tak poważniej, to Miszczuk jest całkiem sprawną pisarką, może nawet dobrą w swojej niszy. Niestety, jest to nisza, do której nie powinienem włazić.

Książkę wypożyczyłem z biblioteki chyba jeszcze w lipcu (dotąd nie oddałem, pewnie niezła kara na mnie czeka). Latem przeczytałem jakieś sto stron i ciepnąłem w kąt, bo uznałem, że brnięcie w to jest marnacją* czasu. Jednak wróciłem. Raz, bo skrytykowałem Miszczuk na blogu Katriny, ale tak krytykować, a nie przeczytać do końca? Dwa, bo obejrzałem serial Otwórz oczy na podstawie jej powieści Druga szansa. Serial jest całkiem do obejrzenia, to sobie myślę: a może niesprawiedliwie tę Miszczuk oceniam?

Najpierw świat: akcja toczy się w uniwersum, w którym nasz – chociaż trochę nie nasz, bo to wiking – Mieszko I nie przyjął chrztu. Na ten błyskotliwy pomysł nie wpadł też żaden z jego następców. Mamy więc wiek XXI, a Polska wciąż jest pogańską monarchią, właśnie włada Mieszko XII. Fajny punkt wyjścia do historii alternatywnej. Niestety, autorka poszła po linii najmniejszego oporu i niespecjalnie wprowadza nas w swój świat. Niby coś wspomina, że Polska jest mocarstwem, że na wschód od nas jest kolejne mocarstwo – rosyjskie, ale to wszystko tak jakby bez wpływu na samą powieść. Na Zachodzie, tradycyjnie, mamy chrześcijan, na wakacje, też tradycyjnie, lata się do Egiptu...

Jak widzicie, Polska jest nawet olbrzymim krajem, ale z czego to wynika, nie mam pojęcia; w powieści Polska zaczyna się na Warszawie, a kończy w Kieleckiem

Główna bohaterka – Gosia (nie od Małgorzaty, tylko od Gosławy), jako studentka medycyny, musi odbębnić praktyki u szeptuchy. Więc rada, nierada (bardziej nierada) przenosi się z Warszawy w Kieleckie, gdzie u wsiowej Baby Jagi nauki pobiera.

Bohaterowie prości, ale większość dostała jakąś charakterystyczną cechę, wadę, albo nawet ze dwie. Przykładowo: główna bohaterka jest wiecznie roztargniona oraz panicznie boi się chorób i stworzeń za nimi stojących (wirusów, bakterii, kleszczy), Mszczuj to ochlapus i szuszwol**, Radek bzyka wszystko co się rusza i na drzewo nie ucieka.

Niestety, to paranormal romance, więc jest i ON, chodzący ideał, prawie dwa metry perfekcyjnie wykształconych mięśni (str. 302). Mądry, szlachetny itp. Oczywiście wiąże się z nim jakaś tajemnica (która dość szybko przestaje być tajemnicza). Tak beznadziejna postać, że w moich oczach zrzucająca tę książkę z poziomu „z braku laku może być”, do poziomu „to je kupa, a kupy się nie rusza”. Jak „widzimy” ów ideał, to główna bohaterka niemal mdleje z zachwytu, jak go nie widzimy – główna bohaterka zastanawia się czy i jak mu wleźć do łóżka. Strasznie to egzaltowane i infantylne (choć do Zmierzchu daleko).

No tak mniej więcej to idzie... Przy okazji widoczna krowia zaimkoza (w obu przypadkach „mu” niepotrzebne)

Książka ma też pewne zalety, które jednak nie rekompensują wad. Katarzyna Berenika pisze od lat stu (pierwszą powieść napisała, zanim nauczyła się mówić :D), więc coś tam potrafi. Język bardzo prosty, lekki, nie stawiający oporu, raczej poprawny (choć ktoś powinien wytłumaczyć autorce i redaktorce z W.A.B., że nie można posiadać oponki na brzuchu). Nie ma dłużyzn (znaczy, dla mnie dłużyznami były te fragmenty romansowe, ale chyba dla targetu nie), z drugiej strony nie ma też galopady wydarzeń – ot, proporcje takie, jakie być powinny. Nieco poczucia humoru – choć żarty wywołują co najwyżej uśmiech, a nie rechot. I dystans do gatunku, w którym dłubie (Takie rzeczy dzieją się tylko w amerykańskich filmach o wampirach – str. 199). Parę niezłych scen z udziałem postaci ze słowiańskiej mitologii i demonologii.

Miszczuk chyba dość solidnie przygotowała się do pisania tej powieści. Nie ma jakichś rażących słowiańskich głupot, sprawy medyczne też na poziomie (w końcu Miszczuk jest lekarką), zdaje się, że także okej jest z gwarą kielecką.

Zgadzam się: legendy o topieniu ludzi są najładniejsze

Przyznam, że raz udało się autorce mnie zaskoczyć. A już myślałem, że będę miał używanie, kiedy przyjaciółka głównej bohaterki w sekundzie podejmuje decyzję, że rzuca pracę, mieszkanie i też przenosi się z Warszawy do Kieleckiego. No co za infantylizm, jaka głupota. A tu masz – to karabin zawieszony na ścianie na stronach 28-29, który wypalił kilkaset stron dalej (od strony 388, choć tropy autorka podtyka nam już wcześniej).

Szeptucha to nie jest samostojka, to jak powieść urwana w połowie – a może nawet w ćwierci, bo Miszczuk natłukła cztery tomy tego cyklu, a potem jeszcze poprawiła prequelem. Ja w to brnąć nie będę, właściwie to nie interesuje mnie finał.

Ze spraw technicznych, baaardzo nie podoba mi się fotograficzna okładka, znacznie lepszą dali Rosjanie (tak, bo Miszczuk właśnie tłumaczą na rosyjski, Szeptucha wyszła tam jako trzecia jej książka; chyba jakoś się sprzedaje – dziś jest w rosyjskich księgarniach na dziewięćdziesiątej siódmej pozycji w kategorii „zagraniczny romans fantastyczny”, ale wyszła jeszcze w czerwcu, więc pewnie spada w tym rankingu):

Podsumowując, dla mnie to takie 4/10, czyli szkoda czasu na czytanie. Ale nie jestem tragetem, wszak daleko mi do piętnastoletniego dziewczęcia. Gdybym był piętnastoletnim dziewczęciem, pewnie byłbym zachwycony. Więc zrobię unik i dam ocenę nie polecam, nie odradzam, sam się przekonaj (jeśli koniecznie musisz), czyli:

OCENA: 5/10.

K. B. Miszczuk, Kwiat paproci, t. 1: Szeptucha, Wydawnictwo W.A.B. (Grupa Wydawnicza Foksal), Warszawa 2016, stron: 416.

________________________

PRZYPISY:

*Chyba nie ma w polskim słowa „marnacja”, ale jest w niektórych gwarach, mój pradziadek, widząc słabe gospodarstwo rolne, mawiał: Marnacja, tu na supastę*** idzie; prababcia z kolei używała określenia: marnisz; jak za dzieciaka skakałem po dachu drewnianego garażu, co groziło zarwaniem, to babka mnie wyzywała: Nie bydź taki marnisz! I nie skakaj po wyżkach, bo się pokancerujesz!).

** Szuszwol – brudas (po poznańsku, oczywiście).

PRZYPIS DO PRZYPISU :D:

*** Supasta (pierwotnie: subhasta) – w gwarach zachodnich (śląskich, poznańskiej i bliskiej jej zachodniokujawskiej) określenie przymusowej (po bankructwie) licytacji. Używał tego słowa poeta Jan Kasprowicz (rodem z zachodniokujawskiego Inowrocławia), np.: Za tydzień supasta... Ja pójdę na żebry, Jagna pójdzie na żebry... Jesteśma starzy... Małgosia pójdzie w służbę... Niech pozna, co to znaczy wycierać cudze kąty! (dramat Świat się kończy!), albo: Ta! będzie I supasta, a wróble, jak w rosie, Tak się kąpią w tem ziarnie... Hm! wszędzie Powiadają: „stało się! stało się” (wiersz Dwaj bracia rodzeni).

Sezrobiłem facebooka, można sepolubiać:

Seczytam na fejsie.

Seczytam na Instagramie.