Lipiec 2024 – raport z biblioteczki

Wracam do regularnych raportów, bo się coraz bardziej gubię, kupuję rzeczy, które już miałem – w lipcu dwa niepotrzebne dublety. Ogólnie przybyło czterdzieści osiem (z fantastyki dwadzieścia dziewięć, komiksy cztery, a reszta to nauka i pseudonauka).

Zacznę od komiksów, bo to pójdzie najszybciej. Trzy zeszyty wydane na Poznańskie Dni Bezpłatnego Komiksu znalazłem na wystawce w bibliotece UAM. Do tego kupiłem mangę Dai dark Q Hayashidy, której inne dzieło wywołało mój entuzjazm (o tu jest opinia). Dai dark to cosmic fantasy, ale pokręcone chyba jeszcze bardziej, niż Dorohedoro.

Fantastyka anglosaska. W większości starocie. Pakiecik weird fiction. Clark Ashton Smith to mało znany w Polsce pisarz. Jedyne, przed Kronikami Averoigne, jego wydanie książkowe ma już trzydzieści lat (Miasto śpiewającego płomienia, które znalazło się w moim kanonie fantasy), poza tym jego teksty sporadycznie pojawiały się w fanzinach, czasopismach i antologiach.

I stary zbiorek opowiadań lovecraftowskich Roberta Howarda (chyba autora Conana nie musze szerzej prezentować?). Zbiorek na naszym rynku pojawił się za sprawą wydawnictwa Andor – o jego kuriozalnych dokonaniach pisałem już tu.

Pozycje z serii Kameleon wydawnictwa Zysk i S-ka. Proste modlitwy Michaela Goldinga były chwalone, to fantasy czy też realizm magiczny. No tak, tę samą książkę kupiłem już wcześniej – to pierwsza z dwóch wtop lipca.

Pod taflą jeziora Stuarta Woodsa to coś z elementami horroru i kryminału.

Kosmiczne wampiry – tytuł mówi wszystko, to nie będzie literacka uczta. Ale akurat mam od jakiegoś czasu zajawkę na proste kosmiczne horrory, więc może…

Dla odmiany mam wielkie oczekiwania wobec Tamsina Petera S. Beagle, liczę na pozycję wartą wciągnięcia do kanonu fantasy.

A tu znowu bez wielkich oczekiwań, ale miałem nadzieję, że będzie to chociaż przyzwoita rozrywka. Jeszcze nie przeczytałem, jednak moje nadzieje bardzo stopniały, bo te Hellboye pisane są wybitnie prościuteńkim językiem.

Na koniec anglosaskiej fantastyki jeszcze Hugh Benson, prastara pozycja, po raz pierwszy wydana w Polsce jeszcze przed wojną. W 1951 roku komuniści nakazali wycofanie jego książek z polskich bibliotek. Ale wychodziły po polsku nadal, tyle że na emigracji. No i właśnie kupiłem emigracyjne (Londyn 1970) wydanie Światła niewidzialnego. Benson znany jest przede wszystkim z pozycji SF Władca świata, przez niektórych – w tym papieża Franciszka – uznawanej wręcz za proroczą.

I przechodzimy do fantastyki niemieckiej i mojej drugiej wtopy. Nabyłem starą antologię opowieści z dreszczykiem Czarny pająk – zawartość chyba w stu procentach pokrywa się z zawartością wydanych niedawno przez PIW – i przeze mnie kupionych – Opowieści niesamowitych z języka niemieckiego…

Dalej Niemcy. Nowelkę Moralność Rusałki Eberharda Panitza miałem od dawna na liście zakupowej, jakoś nigdy nie pasowało do paczuszki, aż przypasowało. Dlaczego chciałem to nabyć – z ciekawości, to chyba jedyne fantasy dostępne po polsku pochodzące z NRD (młodzieży: NRD – wschodnioniemieckie państwo komunistyczne istniejące w latach 1949-1990).

Obok jedyna dostępna po polsku powieść gwiazdy niemieckiej fantastyki – Markus Heitz już na początku 2018 roku miał na koncie pięć milionów woluminów sprzedanych w Niemczech. U nas jakoś się nie przebił, a ja sprawdzę czy słusznie.

Teraz autorzy z różnych bajek – w tej serii wyszło trochę fantastyki, jednak trzeba się naszukać.

Fanny Morweiser to znowu Niemcy. Tomik Ofelia. La vie en rose zawiera dwie nowelki, chyba horrory.

József Holdosi to węgierski Cygan, a książka Królewskie węże ma etykietkę „realizm magiczny”.

Brytyjczyk Peter Ustinov bardziej znany jest jako aktor i reżyser. Stary człowiek i pan Smith to chyba ubrana w szaty fantasy satyra na ludzkie przywary (ot, Bóg i Szatan schodzą na Ziemię, by incognito poprzyglądać się ludziom).

Dwie antologie wydane przed wiekami przez wydawnictwo AS Editor – to było jedno z pierwszych wydawnictw parających się fantastyką, które zaczęły działalność po upadku komuny. AS Editor wydało m.in. kilka komiksów z Conanem (czarno-białych na pomniejszonym formacie). Po tych antologiach też widać, że wydawca był nader oszczędny – chyba nigdy wcześniej nie widziałem tak mikroskopijnej czcionki.

Feniks zbierał (nie wiem czy legalnie, przypuszczam, że wątpię) opowiadania i minipowieści z… Feniksa – fanzinu wydawanego przez Polskie Stowarzyszenie Miłośników Fantastyki (jego kontynuacją był pewnie bardziej wam znany miesięcznik Fenix). W antologii dominują Anglosasi, ale mamy też dwóch Rosjan (Swiatosław Łoginow i Andriej Bałabucha) oraz dwóch Holendrów (Roel Richelieu Van Londerselle i Jeroen Brouwers). Ciekawostką jest publikacja noweli Kokon pióra Davida Sapersteina – to chyba jedyne dzieło tego pisarza wydane po polsku, a nie jest to twórca anonimowy; właśnie na podstawie Kokonu nakręcono nagrodzony dwoma Oskarami film z 1985 roku pod tym samym tytułem.

Feniks był tylko przystawką, bo szukałem tej drugiej antologii: Nowe Światy to zbiór starej (oryginalnie wydany w 1978 roku) latynoamerykańskiej SF.

Zrobiło się egzotycznie, więc teraz Azja. Chitra Banerjee Divakaruni to mieszkająca w USA Hinduska, a Bora Chung to znana już na naszym rynku Koreanka (nie tylko pisarka, bo także tłumaczka – przekłada na koreański literaturę rosyjską i polską).

No i jeszcze z tłumaczonej fantastyki młodzieżówka Duńczyka Kennetha B. Andersena. Obok pozycja – postapo i dystopia, która jest i polska, i ukraińska. Olesia Ivchenko z pochodzenia jest Ukrainką, ale od drugiego roku życia mieszka w Polsce, ma polskie obywatelstwo i pisze po polsku.

I tak przeszliśmy do polskiej fantastyki. Marek Romański to jeden z trzech podobno najbardziej poczytnych autorów kryminałów w II Rzeczypospolitej. A tu wystąpił jako twórca kryminału SF.

Antologia Posłanie z piątej planety. W 1962 roku w tzw. krajach demokracji ludowej (czyli po prostu komunistycznych) ogłoszono konkurs na opowiadanie SF. Antologia, wydana w 1964, zbiera najlepsze polskie teksty. Część z ich twórców zrobiła potem mniejsze lub większe kariery, szczególnie uwagę zwracają nazwiska: Janusz Zajdel i Konrad Fiałkowski. W antologii jest też opowiadanie pisarza dość popularnego potem w PRL: Andrzeja Czechowskiego, który w 1962 roku miał zaledwie piętnaście lat.

Opisy zbioru satyr Bruderszaft z Belzebubem Macieja Rybińskiego dają nadzieję, że przynajmniej część z nich ma element fantastyczny. Obok zbiór opowiadań Wojciecha Żukrowskiego; ma to bardzo słabe recenzje, ale chcę sprawdzić jak twórca Porwania w Tiutiurlistanie poradził sobie w fantastyce dla dorosłych.

O Inannie Mikulskiej nie mam na razie nic do powiedzenia – gdzieś mi mignęła całkiem pozytywna recenzja, to kupiłem. Z kolei Longin Jan Okoń znany mi jest z młodzieżowej tetralogii o Ryszardzie Kosie, polskim emigrancie w Ameryce, który stanął po stronie Indian. Jak się trafił jego zbiór opowiadań, z których część jest fantasy, to bez wahania wrzuciłem do koszyka.

Objawienie Daniela Grepsa kupiłem, bo Beatrycze Nowicka uznała tę pozycję za interesującą (tu notka BN o pisarzach-meteorytach w polskiej fantastyce).

Impneurium Miszczaka to nowość, więc na razie nie mam nic do powiedzenia.

Książka naukowa i popularnonaukowa. Dwie pozycje o historii polskiej fantastyki. Pierwsza o fanzinach (i tu na szeroko uwzględnionym tle światowym), druga o poznańskim klubie Orbita, o którym kiedyś wspomniałem na facebooku.

Nauczony doświadczeniem, książkę Highama Nie tylko Homo sapiens najpierw wypożyczyłem z biblioteki – kupiłem dopiero po sprawdzeniu tłumaczenia. Doświadczeniem, bo w tej samej serii Prószyński wydał ongiś książkę Krewniacy (o neandertalczykach), tłumaczył też Adam Tuz – bełkot taki, że nie byłem w stanie tego doczytać do końca. O dziwo, tym razem jest przyzwoicie.

Źródła. Mistrza Adama słowa zapomniane to kolejna w mojej biblioteczce książka wydana przez sektę Antrovis. Kiedyś popełniłem o niej notkę, bo jednym z elementów ich doktryny był turbolechityzm, przy którym pomysły Bieszka to małe bubu. O tu jest ta notka.

Wybór źródeł do dziejów zakonu krzyżackiego zrobiony przez wielkiego polskiego mediewistę Jana Powierskiego. Niestety, tylko tom pierwszy, drugi miał wyjść przed wiekami, ale nic mi nie wiadomo, żeby się ukazał.

I po wielu, wielu latach druku doczekało się tłumaczenie Galla Anonima autorstwa profesora Tadeusza Grudzińskiego.

Źródło do dziejów Niemiec – żywot świętego Brunona, arcybiskupa Kolonii z X wieku. Bruno był bratem cesarza Ottona I Wielkiego.

Rzeczy, które warto mieć pod ręką, szczególnie jeśli są za grosze (Cetwiński & Derwich) lub za darmo (Encyklopedia. Religie świata).

Dwie prace o religii Słowian.

Książka Stanisława Rosika o chrzcie Pomorzan to popularnonaukowa broszurka, która nic nowego nie wniesie do wiedzy czytelnika zaznajomionego z innymi pracami tego historyka, szczególnie z Conversio gentis pomeranorum. Studium świadectwa o wydarzeniu (XII wiek). Ale jeśli komuś nie chce się przebijać przez około siedemset stron naukowej pracy, to może kupić Chrzest Pomorzan.

Obok zbiorówka o Śląsku od antyku do XX wieku.

Jeszcze dwie zbiorówki. Druga poświęcona Leszkowi Pawłowi Słupeckiemu, znanemu badaczowi religii Słowian, a także religii Germanów.

A stare, zaległe raporty postaram się kiedyś zrobić. Kiedyś :D

Sezrobiłem facebooka, można sepolubiać:

Seczytam na fejsie.

Seczytam na Instagramie