David Weber, Placówka Basilisk

Moje poszukiwania dobrej militarnej space opery doprowadziły mnie (raczej przypadkowo, bo w taniej księgarni) do Davida Webera. Oczywiście, że słyszałem wcześniej o tym ponad trzydziestotomowym cyklonie. I właśnie ze względu na masakryczną ilość tomów, długo nie brałem tego pod uwagę w planach zakupowych.

Do tego Weber trafił u mnie dawno temu (i bezpodstawnie, bo na „czucie”) do tej samej szuflady co David Drake (a samodzielnych dzieł DD do ręki nie wezmę – wystarczyła mi lektura jednej jego powieści: Władca Wysp). Więc Placówkę Basilisk poznałem dopiero dwadzieścia jeden lat od pierwszego polskiego wydania (tak na marginesie, nie rozumiem dlaczego nie przetłumaczono nazwy placówki, bo Basilisk to Bazyliszek).

Początkowo poziom powieści potwierdzał moją wstrzemięźliwość w stosunku do Webera. Pierwszych około sto stron było tak mizernych, że zastanawiałem się czy czytać to dalej. Bohaterka to Marry Sue podniesiona do kwadratu: mądra, silna (silniejsza od mężczyzn, bo pochodzi z planety o dużym przyciąganiu), a co do urody... nikt nie nazwałby jej ładną z tego prostego powodu, że określenie to byłoby uwłaczające (str. 25). Ma tylko jedną drobną wadę: nie ze wszystkimi zadaniami matematycznymi sobie radzi, co jest o tyle dziwne, że wg testów powinna być matematyczną geniuszką. Ale w sytuacjach stresujących ten geniusz się uaktywnia, więc tak jakby wady nie było. Załogą dowodzi jak skrzyżowanie profesora psychologii z mistrzem zarządzania zasobami ludzkimi. A nade wszystko, jest militarną geniuszką.

I została wybrana przez kotopodobnego treecata – to istoty z ojczystej planety Honorci; zwierzęta, ale przewyższające inteligencją delfiny, choć zbyt mało inteligentne, żeby zaliczyć je do sapientów (że polecę terminem z Beama Pippera). Niektóre treecaty wybierają sobie człowieka, z którym tworzą więź na całe życie (obstawiam, że w którymś z kolejnych tomów okaże się, że treecaty jednak są sapientami, a błąd w klasyfikacji spowodowany jest niezrozumieniem i trudnościami komunikacyjnymi). W każdym razie, więź z treecatem to kolejny dowód niezwykłości Honorci.

Weber sadzi też niemiłosierne babole, sam parsknąłem śmiechem (a to nie był żart!) czytając, że Honorcia po awansie spojrzała w lustro i ze zdziwieniem zauważyła, że wygląda jak zawsze. Albo mamy typka o ksywie: Cherubinkowy gnom z kamienną twarzą – słyszeliście kiedyś taką długą ksywę? To chyba u Indian aż takich nie było (no dobra, dyktator zairski, Mobutu sam sobie nadał ksywę, którą tłumaczą, jako: Niepokonany kogut, który pokrywa wszystkie kurki w kurniku :D)*.

Te pierwszych sto, może sto pięćdziesiąt stron było tak nędznych, że aż sprawdziłem czy to aby nie jest debiut Webera. Nie, wcześniej napisał już pięć powieści.

Okładka wyd. I z 2000 roku

W pewnym momencie, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, wszystko zaczęło trybić. Nie idealnie, coś tam zgrzyta, buczy, terkocze, ale jest nieźle. Marysuizm wciąż jest, ale już nie tak nachalny, już nam autor nie przypomina co chwilę jakim cudownym stworzeniem jest Honorcia – bardziej pokazuje to przez wydarzenia, niż gołosłowne oświadczenia.

Pozostali bohaterowie też typowi dla tego typu opowiastek, albo dobrzy, jak lody bakaliowe, albo źli, jak sam nie wiem co – przy czym większość złych jest zarazem głupia jak buty.

Sama fabuła, jak na militarną space operę, dość nietypowa. Honorcia ze swoją załogą zostaje „zesłana” na zadupie, do pilnowania odległej placówki, którą – choć istotna, nawet bardzo istotna – rząd niespecjalnie się interesuje (ma to jakieś wytłumaczenie, czy przekonujące to już inna sprawa). Przez większość książki mamy do czynienia z działaniami raczej policyjnymi, niż wojskowymi. Brak też rozmachu znanego z tego typu literatury – to raczej kameralna opowieść; i dobrze jej to zrobiło.

W tle mamy trochę polityki – znowu o dyskusyjnej wiarygodności. Nie odkryłem, po której stronie sceny politycznej stoi Weber (i to też dobrze), choć zdaje się pałać niechęcią do polityków in gremio. A szczególnie chyba do lewicowych dyktatur, bo na razie za imperium zła robi Ludowa Republika Haven – łagodniejsza wersja Związku Sowieckiego. Ojczyzna Honorci – Królestwo Manticore (znowu nie rozumiem po co zapis angielski, a nie polski: Mantykora lub Mantikora) wzorowane jest z kolei na Wielkiej Brytanii z pomieszaniem elementów z różnych epok historycznych. Mamy też obcych, pewnie w kolejnych odsłonach cyklu pojawią się różne „rasy” (czyli gatunki); na razie poznaliśmy tylko jeden, na dość niskim poziomie rozwoju (gdzieś poziom Indian północnoamerykańskich w XVII wieku).

Weber napisał powieść bez pretensji do bycia czymś więcej, niż dobrym czytadłem. I bardzo dobrze mu to wyszło – chwalony przez wielu Scalzi, może się schować (gdybym dziś miał oceniać, to Scalzi dostałby max 5/10, a nieszczęsny Larson 3/10). Czasami potrzebuję takiej literatury: prostej, lekkiej, ale nie obrażającej inteligencji i bez lewicowego ideolo – stąd po przeczytaniu Placówki Basilisk rzuciłem się na kolejne części, jak wygłodniały wilczur na Pedigree PAL. Zdaję sobie sprawę, że mogę się naciąć...

Więc jeśli szukacie czytadła, to Placówka Basilisk jak najbardziej się nada. I w kategorii czytadeł maksymalna możliwa ocena:

OCENA: 7/10.

D. Weber, Placówka Basilisk, tłum. J. Kotarski, wyd. II, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2016, stron: 452.

________

PRZYPIS

* W jednej wersji, bo w innej ksywę tłumaczą, jako: Wszechpotężny wojownik, który nie zaznał porażki z powodu swej niezwykłej wytrzymałości i niezłomnej woli i który, krocząc od zwycięstwa do zwycięstwa, pozostawia za sobą zgliszcza.

Sezrobiłem facebooka, można sepolubiać:

Seczytam na fejsie.

Seczytam na Instagramie.